Rodzina Mannebergów

Historia miasta i jego dzielnic
Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

Wreszcie mam pisemne pozwolenia na opublikowanie i opisanie historii rodziny Mannebergów. Żydowskiej rodziny, która należała przez wiele lat do elity naszego miasta. Nie mogę sobie darować, że nie kopałam w sieci skuteczniej przed wystawą :( Ehh, dałam d...y.

Jak napisałam w wątku :arrow: http://forum.zapomniany.rybnik.pl/viewt ... &start=275 , dostałam zdjęcia, skany dokumentów, wiele opisanych wspomnień i inne cuda wianki od wnuka Joseph'a Manneberga, do którego sklepu chodziły nasze babcie, a może raczej dziadkowie, gdyż miał sklep z materiałami budowlanymi i żelaznymi przy ul.Sobieskiego.

Na razie wklejam zdjęcie Joseph'a. To jest pierwsza publiczna publikacja wizerunku Joseph'a, urodzonego w Rybniku znamienitego kupca, członka zarządu gminy żydowskiej, ważnego rybniczanina.

Nad resztą muszę się zastanowić. Być może zrobię z tego artykuł (a może i 2) na stronę ZR-u, bo to temat wart poważniejszego podejścia.
Załączniki
Josef Manneberg.jpg

Baśka
Starszy kapral
Posty: 212
Rejestracja: 14 lis 2010, o 17:10
Lokalizacja: Śląsk/ Małopolska

Nieprzeczytany post autor: Baśka »

Małgosiu, to ten Józef urodzony w 1874 roku?
Ciekawa jestem tych ciekawostek :mrgreen: .

Awatar użytkownika
woytas
Nadszyszkownik Generalny
Posty: 7386
Rejestracja: 6 gru 2006, o 21:33
Lokalizacja: Stolica regionu
Kontakt:

Nieprzeczytany post autor: woytas »

Żelazny był na przeciw dzisiejszej księgarni - kiedys apteki?
Księga Ezechiela: 25,17. "Ścieżka sprawiedliwych wiedzie przez nieprawości samolubnych i tyranię złych ludzi. Błogosławiony ten, co w imię miłosierdzia i dobrej woli prowadzi słabych doliną ciemności, bo on jest stróżem brata swego i znalazcą zagubionych dziatek. I dokonam srogiej pomsty w zapalczywym gniewie, na tych, którzy chcą zatruć i zniszczyć moich braci; i poznasz, że Ja jestem Pan, gdy wywrę na tobie swoją zemstę". BAAM! BAAM! BAAM!

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

Tak ten żelazny i ten Joseph urodzony 1 maja 1874 roku.

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

To znowu jedna z fotografii, które przesłał mi wnuk Józefa Manneberga. Jak na pewno rozpoznacie na zdjęciu widać sklep przy Sobieskiego 15. Otóż Józef Manneberg (ten od całego tego geszeftu żelazno-budowlanego) dał swojej córce sklep w rodzinnej kamienicy. Córka była urodzona w Rybniku na początku XX wieku, miała na imię oficjalnie Rosalia, bądź Rosel, za czasów polskich wołano na nią Róża.

Na zdjęciu widać fragment napisu: "skła..." to już reklama firmy Józefa Manneberga, czyli "Składu żelaza i materiałów budowlanych". Dziś to sklep "Guziczek".
Załączniki
Mannaberg Sobieskiego 15.JPG
Manneberg z Trunkhardta.JPG
Manneberg z Trunkhardta.JPG (46.14 KiB) Przejrzano 8259 razy
Store of Rosa Manneberg.jpg

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

Prawdopodobnie pierwszym z Mannebergów, który osiedlił się w Rybniku był Leopold (Löbel). Urodził się on ok. 1839 r. Myślę, że wywodził się z Mannebergów aus Loslau. Był nauczycielem w szkole żydowskiej w Rybniku, awansował nawet na jej dyrektora. Leopold był uczestnikiem tzw. Konferencji Katowickiej w 1884r.:
Konferencja Katowicka, niem. Kattowitz Konferenz − odbyte w dniach od 6 do 11 listopada 1884 w Katowicach zebranie delegatów Ruchu Miłośników Syjonu − Chowewej Syjon, na którym podjęto decyzje o założeniu nowych osad żydowskich w Palestynie.
Członkowie Ruchu Miłośników Syjonu nie przypadkowo wybrali Katowice na miejsce konferencji. Miasto znajdowało się w pobliżu granicy rosyjskiej. Żydowscy liderzy o poglądach syjonistycznych z terenu zaboru rosyjskiego mogli bezpiecznie przybyć do pruskich wówczas Katowic. Najliczniej reprezentowane były społeczności z Warszawy i Białegostoku, chociaż nie zabrakło też gości z Francji, Wielkiej Brytanii, Rumunii i Palestyny. Na Konferencji Katowickiej zebrało się 30 delegatów (inne źródła 22). W czasie obrad wybrano komitet główny (Samuel Mohylewer - przewodniczący, Leon Pinsker - prezes), którego celem była promocja idei syjonistycznej, a także przygotowano plany założenia nowych osiedli na terenie Palestyny[1]. Postanowiono wesprzeć finansowo osadników.
:arrow: http://pl.wikipedia.org/wiki/Konferencja_Katowicka

Są głosy, które twierdzą, iż to był początek państwa Izrael. Leopold więc był tzw. syjonistą, czyli Żydem, którego istotne było powstanie odrębnego państwa dla Żydów. W tamtych czasach tereny te podlegały pod imperium osmańskie. :arrow: http://pl.wikipedia.org/wiki/Syjonizm

Leopold ożenił się z panną Rosel Perl w 1869 w Rybniku. Para ta zamieszkała w wynajmowanym mieszkaniu na rybnickim rynku. Leopold był bardzo zasłużony dla tutejszej gminy żydowskiej. Leopoldowi i Rosel urodziła się w 1870 r. córka Regina oraz syn Joseph - 1 maja 1874 r.

Leopold działał na niwie edukacyjnej, a Rosel otworzyła sobie maleńki sklep z odzieżą dla pań.

cdn.
Załączniki
Rosalia Manneberg mama Reginy i Józefa.JPG
Regina.JPG
Regina.JPG (11.34 KiB) Przejrzano 8240 razy
Joseph.JPG
Joseph.JPG (11.43 KiB) Przejrzano 8240 razy

Baśka
Starszy kapral
Posty: 212
Rejestracja: 14 lis 2010, o 17:10
Lokalizacja: Śląsk/ Małopolska

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: Baśka »

Małgosiu, pozwól, że dodam jeszcze jedno dziecko.
Hedwig, czyli Jadwiga ur. 8 maja 1873.
Jakość zdjęcia marna, ale zawsze można pstryknąć kolejne.
Załączniki
P1040313 - Kopia.JPG

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

Dzięki Basiu! No patrz, a ja tą całą Geburtsbuch przejrzałam i Jadźki nie wypatrzyłam :lol:
Wnuki chyba o jednej z córek nie wiedzą. Przynajmniej napisali mi, iż Leopold i Rosalia mieli tylko parkę.

Jeszcze raz dzięki za czujność :D Też ją mam.
Hedwig.JPG
Wracam do Josepha, bo to on w końcu był dla naszego Rybnika najważniejszy.
Gdy Joseph zakończył podstawową edukację w Rybniku, to został wysłany do Bytomia (wówczas Beuthen). Tam zamieszkał u żydowskiego kupca, u którego odbywał praktykę no i uczył się trudnej sztuki handlowania. Niestety, jego mama, której zdjęcie wkleiłam powyżej zmarła bardzo młodo i Joseph wrócił do Rybnika, by pokierować sklepem, który prowadziła. Chyba od młodości miał smykałkę do handlu, więc dość szybko interes mamy znacznie rozwinął.
Poznał dziewczyną o imieniu Hediwg (Jadwiga) z domu Schwartz, no ... się ożenił :mrgreen:
Teściowe Schwartz byli chyba też z Rybnika, bo takie nazwiska kiedyś już obiły mi się o oczy ;-)
Na zdjęciach wyglądają bardzo dostojnie.
Grandfather Schwartz, Hedwig's father.jpg
Grandmother Schwartz.jpg

Baśka
Starszy kapral
Posty: 212
Rejestracja: 14 lis 2010, o 17:10
Lokalizacja: Śląsk/ Małopolska

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: Baśka »

Zdjęcie lepsze, no ale sprzęt też lepszy :wink: .

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

Skończyłam swoją opowieść o Józefie w momencie, gdy się ożenił z Jadwigą, a raczej wówczas Hedwig.
W młodości para ta wyglądała tak (zwróćcie uwagę na oryginalny opis, jakim opatrzył zdjęcie wnuk):
Opa Joseph and Hedwig in Rybnik (1).JPG
Na początku XX wieku urodziła im się w Rybniku córka Rosel (którą podejrzewam, iż była koleżanką babci naszej forumowej Mirki1958), a zaraz po niej na świat przyszedł młodszy o rok Ernst. Urodziło się jeszcze jedno dziecko tej pary, ale zmarło w niemowlęctwie.
Firma Josepha Manneberga rozwijała się w najlepsze aż do momentu wybuchu I wojny światowej. Wówczas Joseph został powołany do armii niemieckiej. Wielu Żydów niemieckich walczyło w czasie Wielkiej Wojny - w przypadku Rybnika to trzecia osoba, o której wiem. Niestety nie było to już brane pod uwagę w latach 30-tych. Żelazne krzyże, które im kiedyś przyznano nic nie znaczyły w ich przypadku. Nasz Joseph służył na froncie belgijskim. Nie wiem, czy często bywał w domu, czy też rezerwa go objęła przed końcem wojny, ale o Rybnik na pewno zahaczał w czasie walk, gdyż w 1918 roku urodził mu się ostatni syn - Hans Leopold, później zwany Janem, a po hebrajsku Yehudah :)
Hans Leopold Manneberg, 2 yrs old.JPG

Awatar użytkownika
woytas
Nadszyszkownik Generalny
Posty: 7386
Rejestracja: 6 gru 2006, o 21:33
Lokalizacja: Stolica regionu
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: woytas »

Zapraszam na stronę główna :)
Księga Ezechiela: 25,17. "Ścieżka sprawiedliwych wiedzie przez nieprawości samolubnych i tyranię złych ludzi. Błogosławiony ten, co w imię miłosierdzia i dobrej woli prowadzi słabych doliną ciemności, bo on jest stróżem brata swego i znalazcą zagubionych dziatek. I dokonam srogiej pomsty w zapalczywym gniewie, na tych, którzy chcą zatruć i zniszczyć moich braci; i poznasz, że Ja jestem Pan, gdy wywrę na tobie swoją zemstę". BAAM! BAAM! BAAM!

Baśka
Starszy kapral
Posty: 212
Rejestracja: 14 lis 2010, o 17:10
Lokalizacja: Śląsk/ Małopolska

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: Baśka »

Ależ historia.
Korespondent Małgosi opisuje Rybnik, jakby tu od zawsze mieszkał. A przecież był tu tylko raz.
Świetny artykuł.

Awatar użytkownika
AFRO
Nadszyszkownik Generalny
Posty: 3910
Rejestracja: 3 sty 2007, o 22:49
Lokalizacja: Rybnik

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: AFRO »

To prawda. Dzięki Małgosiu za kontakt z tą rodziną i przygotowanie tej historii. Wielkie słowa uznania!

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

A powiem Wam jeszcze, iż zarówno Eliezer z Izraela, jak i jego kuzyn ze Szwajcarii, czyli Michael przyjeżdżają do Rybnika w maju br. Uznali, iż mają już teraz do kogo przyjeżdżać :D Wyczywam w ich listach radość z tego, że rybniczanie są ciekawi historii ich dziadka :)

Dodam, iż muzeum nie jest zainteresowane ich wizytą :roll: Na szczęście pani Sabina z Gazety Rybnickiej jest :brawo: :brawo: :brawo:

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

Od 21 maja dwóch wnuków Józefa Manneberga będzie mieszkać w hotelu na Rynku przez kilka dni. Przylatują do Krakowa 20 maja i 21 przyjeżdżam z nimi do nas.

Dla przypomnienia jedno zdjęcie ze Spaceru śladami rybnickich Żydów zrobione właśnie pod kamienicą Józefa, czyli przed Sobieskiego 15.
Foto Avelina.JPG
I kilka screenów z książki teleadresowej na lata 1929-1930, gdzie firma Józefa (i jego córki) reklamowała się w wielu działach.
1929-1930 Rybnicki Handel Żelazem.JPG
1929-1930 Rybnik budowlane.JPG
Manneberg 1929-30.JPG
Manneberg Róża 1929-30Towary Krótkie.JPG
Zauważcie, że firma H.Skadky'ego była konkurencją. Niezły styk - z jednej strony Żyd (już wtedy polski), a z drugiej osoba o ewidentnie proniemieckich (a wręcz pronazistowskich) zapatrywaniach. :shock: Mannebergowi chyba w 1938 roku podłożono pod sklep petardy... może konkurent :?:

Awatar użytkownika
woytas
Nadszyszkownik Generalny
Posty: 7386
Rejestracja: 6 gru 2006, o 21:33
Lokalizacja: Stolica regionu
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: woytas »

to kogo rybniczanie wybierali?
Księga Ezechiela: 25,17. "Ścieżka sprawiedliwych wiedzie przez nieprawości samolubnych i tyranię złych ludzi. Błogosławiony ten, co w imię miłosierdzia i dobrej woli prowadzi słabych doliną ciemności, bo on jest stróżem brata swego i znalazcą zagubionych dziatek. I dokonam srogiej pomsty w zapalczywym gniewie, na tych, którzy chcą zatruć i zniszczyć moich braci; i poznasz, że Ja jestem Pan, gdy wywrę na tobie swoją zemstę". BAAM! BAAM! BAAM!

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

woytas pisze:to kogo rybniczanie wybierali?
Którą firmę?

Myślę, że proniemieccy mieszkańcy wybierali Sladky'ego. Ale bogatszy był na pewno Manneberg, więc można mniemać, iż to jemu rybniczanie dawali zarabiać, czyli i jego sklepy wybierała większość.
To tylko moje teorie.

Zauważcie, że Karol Sladky widnieje już w książce w roku 1929. Potem był, jak już doszliśmy do tego (za Hitlera), burmistrzem Rybnika :arrow: http://forum.zapomniany.rybnik.pl/viewt ... f=4&t=1326.

Manneberg miał smykałkę tylko do handlu. Karol Sladky widać miał też i do polityki i do rządzenia.

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

Wnukowie Józefa Manneberga już są w Rybnika. Na razie mieliśmy szybką przebieżkę od bazyliki w stronę hotelu, bo dopiero jutro zaczynamy zwiedzanie, jeżdżenie i oprowadzanie.

Obaj panowie mają doktoraty, są niezwykle sympatyczni, otwarci na ludzi i jeden z nich wie z tyle z historii Rybnika, że niejeden rybniczanin mógłby być zawstydzony.

I wyobraźcie sobie, że marzeniem tego izraelskiego wnuka (grubszy i niższy na zdjęciu) jest zjedzenie "wodzionki" w Rybniku, gdyż tą zupę robił sobie aż do śmierci Józef Manneberg, czyli jego dziadek. I on ją chciał zamówić w Delicji dziś :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen: A tam same wydziwiajstwa :mrgreen: Aaa i jeszcze dziś rozkopano wejście do kamienicy przy Sobieskiego 15 :(
Chleb z fetem jedli już wczoraj w Krakowie, bo to też ich dziadek jadał w Izraelu. Od razu wyjaśnię, że nie przestrzegają zasad dot. koszerności.
21.05.2013.JPG
21.05.2013 (1).JPG

Awatar użytkownika
AFRO
Nadszyszkownik Generalny
Posty: 3910
Rejestracja: 3 sty 2007, o 22:49
Lokalizacja: Rybnik

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: AFRO »

No jak ja Cię podziwiam Małgosiu!

Awatar użytkownika
biker76
Pułkownik
Posty: 2288
Rejestracja: 22 kwie 2007, o 23:24
Lokalizacja: RYBNIK
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: biker76 »

Na wykwintno wodzionka zapraszom do mnie! Mogą tyż skosztować rychtyk śląskigo żuru, krupnioka i fetu własnej produkcji. A w niedziela rolada, kluski z dziurka i modro kapusta. :D
Pisza, pisza a już mom slinotok. :D
"Żyjemy po to, by inni mogli żyć"!

Awatar użytkownika
Zrzęda
Kapral
Posty: 162
Rejestracja: 18 lis 2012, o 16:47
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: Zrzęda »

biker76 pisze:Na wykwintno wodzionka zapraszom do mnie! Mogą tyż skosztować rychtyk śląskigo żuru, krupnioka i fetu własnej produkcji. A w niedziela rolada, kluski z dziurka i modro kapusta. :D
A tak odbiegając nieco od tematu: że też jeszcze nikt nie wpadł na to, żeby w Rybniku otworzyć knajpkę z takim żarełkiem :) Może to pomysł na biznes? ;)
www.rybnik.eu

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

O ich wizycie napiszę tu dopiero gdy wyjadą. Na razie nie za bardzo mam czas. Dziś mają dwa "wywiady" dla DZ (muszę przy tym być, bo nikt nie zna angielskiego) i dla Gazety Rybnickiej.

Czy na studiach nie uczą języków teraz :shock:

Zupę czosnkową jedli na Hajdzie wczoraj, ale koło wodzionki to ona nawet nie stała :wink:

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

I wyjechali już z Rybnika.....

Bardzo dziękuję Zrzędzie za prezenty, które mogłam im dać na koniec tej wizyty. :D Szczególnie książka p.Gruszczyka z pocztówkami wzbudziła zachwyt :) Dzięki Lucyno!

Wsio opiszę w najbliższych dniach, a oficjalnie będziecie mogli poczytać pod koniec czerwca w Gazecie Rybnickiej (pani Sabina to na pewno opisze kapitalnie) oraz chyba w najbliższych dniach w Dzienniku Zachodnim :mrgreen:

Awatar użytkownika
_hipcia
Generał broni
Posty: 3663
Rejestracja: 28 lut 2007, o 19:04
Lokalizacja: Rybnik
Kontakt:

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: _hipcia »

Na ebay'u niemieckim kupiłam dwa dni temu jakieś pismo żydowskie z 1908 roku, w którym jest artykulik o Leopoldzie Mannebergu - ojcu Józefa.
G... z tego rozumiem, ale byle se kupiłam Chyba chodzi o jakiś jubileusz :mrgreen: Nie wiem, czy mi Alojz pomoże... :wink:
1908 Leopold Manneberg.JPG
Wczoraj z kolei na ŚlBC znalazłam reklamę Józefa z 1908 roku w czasopiśmie Katolik. Zwracam uwagę, iż to rok 1909 a Józef się reklamował po polsku i w dodatku w katolickim periodyku :mrgreen:
Chyba wtedy przeniósł się pod adres, pod którym handlował aż do 1939 r.
Katolik 1909 ŚlBC.JPG

Awatar użytkownika
Alojz
Generał broni
Posty: 3927
Rejestracja: 14 wrz 2009, o 19:22
Lokalizacja: Rybnik

Re: Rodzina Mannebergów

Nieprzeczytany post autor: Alojz »

_hipcia pisze:Nie wiem, czy mi Alojz pomoże... :wink:
Alojz pomoze jak dostanie to wieksze bo juz swoje lata ma :)
moze byc na maila

ODPOWIEDZ